Barbun balığı, sıcak ve ılık denizlerin kıyıya yakın olan kumlu ve çamurlu diplerinde, bazen de kayalık yerlerde yaşar. Türkiye’deki ılık denizlerde de yaşayan barbun balığı yaşadığı yere göre farklı çeşitleri vardır. Bunlar, Kaya, Kum, Ot ve Paşa barbunu olarak dört çeşittir. Dünyada Karadeniz, Akdeniz, Kanarya Adaları, İngiltere, Senegal ve Doğu Atlantik bölgelerinde yaşar. Latince adı Mullus barbatus olan bu balık mullidae familyasındandır. Diğer adı barbunya balığıdır.
Ortalama boyu 13 santimetre olan barbun balığı 40 santimetreye kadar büyüyebilir. Ortalama ağırlığı 50-75 gram olan barbun ülkemizde Ege ve Akdeniz’de avlanır. Barbunya balığı lezzetli ve ekonomik değeri yüksek bir balıktır.
Barbunya balığının iki alt türü vardır:
Mullus barbatus barbatus
Mullus barbatus ponticus
Vücudu yanlardan basık, başı vücuduna göre büyük ve ovaldir. Alnı dikey, yüzgeçleri sarı, vücudu pembe-kırmızı, kolayca dökülen pullarla kaplıdır. Alt çenesinde uzunca iki bıyığı vardır, dişleri yoktur. Dorsal yüzgeci renksiz veya düz renklidir. Dişi barbunya balıkları ilk 2 yılın sonunda erkeklerden 6 cm daha uzun olmaktadır.
Barbun balıkları etçil olup yengeç yavruları, küçük balıklar, ıstakoz ve kurtçuklarla beslenirler. Su sıcaklığının yükseldiği dönemlerde derinlerden kıyılara doğru göç etmektedirler. Barbun balığının ömrü ise ortalama 10 yıldır.
Barbunya balıklarında üreme
İdeal üreme sıcaklığı 24 derece olan barbunya balığı nisan-haziran ayları arasında yumurtlar. Azak ve Karadeniz’de Mayıs – Temmuz ayları arasında 10-25 m derinlikte 15.000 ile 100.000 arası yumurta dökerler. Yumurtalardaki larvalar iki ay pelajik yaşadıktan sonra diplerde yaşamaya başlarlar. Barbunya balıkları ilk iki yıl cinsiyet farkı olmaksızın aynı hızda büyürler.
Barbun balığı faydaları ve besin değerleri
Temmuz-Ekim döneminde yemek için uygun boyuta ulaşan barbun balığının mevsimi Eylül ve Ekim aylarıdır. Barbunya balıkları besin ögeleri açısından zengin bir balık türüdür. Bol miktarda omega 3 içeren barbun yağlı bir balıktır.
• Barbunya balığı K, A ve B vitaminleri açısından zengindir.
• Protein içeriği sayesinde vücut gelişimi açısından büyük katkısı vardır.
• Selenyum minerali sayesinde kanser hastalarına tavsiye edilir. • Şeker ve kalp hastalıklarına iyi gelen bir balıktır. • A vitamini ve fosfor sayesinde göz sağlığına katkı sağlar.
• D ve B12 vitamini yönünden de zengindir.
• Barbunya balığının içeriğinde bulunan diğer mineraller ise potasyum, magnezyum, demir, sodyum, kalsiyum, çinko, bakır ve manganezdir.
Barbun Balığı ile Tekir farkı nedir?
Barbun balığı ile tekir balığı (Mullus surmuletus) birbirleri ile epey karıştırılmaktadır. İki balık arasındaki belirgin farklara baktığımızda ise barbun balığının burnunun daha dik olması, ağzının göz hizasına ulaşması, göz çukurunun altında üç pul bulunması, ilk sırt yüzgecinin bantsız olması dikkat çekmektedir.
