Big-Game Fishing Nedir?
Açık deniz spor balıkçılığı, açık deniz oyun balıkçılığı veya mavi su balıkçılığı olarak da bilinen büyük av balıkçılığı (Big-Game Fishing), genellikle okyanus gibi büyük bir su kütlesinde yapılır. Balıkçıların spor olarak gördüğü orkinos ve marlin gibi büyük balıkların hedefte olduğu eğlence amaçlı balıkçılık biçimidir.
Hareket halindeki bir tekneden bırakılan seğirtme veya sırtı olarak adlandırılan takımın av bölgesinde gezdirilmesi esasına dayanır. Doğal veya yapay yemli olarak iki türlü yapılabilir. Saldırgan ve yırtıcı nitelikteki orkinos, kılıç, torik, kofana gibi balıklarda genellikle bu teknik uygulanır. Temel esaslar genelde aynıdır ancak uygulamalar koşullara göre farklılık gösterebilir.
Big Game Fishing Tarihi
Büyük av balıkçılığı, motorlu teknenin icadından sonra deniz biyoloğu Charles Frederick Holder tarafından 1898'de spor olarak kuruldu. Büyük av balıkçılığına yönelik tekneler, 20. yüzyılın başlarında ortaya çıktı.
Big Game Fishing Türleri
Billfish (kılıç, marlin ve yelken balığı), büyük orkinoslar (mavi yüzgeçli, sarı yüzgeçli ve büyük gözlü) ve köpekbalıkları (mako, boğa, büyük beyaz, kaplan, çekiç kafa vb büyük türler) büyük av balığı olarak bilinen türlerdir. Birçok balıkçı, Atlantik tarponunu da büyük bir av olarak görmektedir.
Yunus balığı ve wahoo gibi daha küçük balıklar, albacore ve skijack orkinos, baracuda gibi daha küçük türler genelde yanlışlıkla avlanır veya yem amaçlı kasıtlı olarak avlanabilirler.
Big Game Fishing Kullanılan Takımlar
Hedefteki avın ağırlık ve direnç mukavemeti gibi özellikleri dikkate alınarak oluşturulur. Burada dikkat edilmesi gereken beden çeker değerinin, komple donanım ve can güvenliği açısından kamış veya olta çeker değeri baz alınarak en fazla 2/3 oranında olmasıdır. Örnegin kamış çeker değeri olta çeker değerinden az ise beden çeker değerini kamışın çeker değeri göz önüne alınarak oluşturulmalıdır. Balığın güçlü mukavemeti karşısında veya olumsuzluk anında bedenin oltadan ayrılması kolaylaşır ve üzücü olaylar yaşanması önlenir. Düzenek oluştururken daldırıcı (planner) veya kıstırma kullanılacaksa bunların kuvveti (hız/derinlik) veya ağırlığı oranında beden uzunluğu da arttırılmalıdır. Buradaki amaç sürütme anında yardımcı aracın yapacağı tepkime nedeniyle av üzerindeki ters etkisinin ve avın ürkmesinin önlenmesidir.
Big game fishing takımları ağır takımlar olarak bilinir ve düzenekleri buna uygun hazırlanır. Temel big game malzemeleri çekeri yüksek roller kılavuzlu kamışlar, çıkrık makinalar, örgü (spectra veya dacron) olta ipleri, bilyalı fırdöndüler, fluorocarbon ve çelik tel beden ve yemlerden oluşan modern ana malzemelerdir. Yardımcı malzeme olarak; daldırıcılar, sağlam bir iple şamandıraya bağlı zıpkın ve kakıcıda ekleyebiliriz.
Big Game Fishing Uygulama Tekniği
Açık denizlerde orta veya yüzeye yakın balıklar süratli balıklardır. Bu nedenle teknenin saatte en az 10 knot hızına rahatlıkla ulaşabilmesi gerekir. İlk hareket hızı en düşük seviyede olmalı ve takım denize yavaş yavaş bırakılmalıdır. Takımı denize indirirken yemin hareketleri gözlenmeli ve doğru durduğundan emin olduktan sonra olta teknenin arkasından 50 m kalama verilerek bırakılmalıdır. Güvenlik için kesinlikle ipe dokunulmamalı ve müdahale etmeden beklenmelidir. Ayrıca kullanılan çıkrık makinasının gerilim ayarının, yırtıcı balığın vurduğu anda boşalmasına izin verecek ayarda olmasına dikkat edilmelidir. Yemin 2 ile 5 metre derinliğe indirilmesinden sonra teknenin hızını 2 knot ile başlayıp 3 veya 4 knota çıkarmak başlangıç için yeterlidir.
Aşağıdaki bilgileri av esnasında dikkate almak gerekir.
1– Her zaman küçük yem ile başlayıp duruma göre yemi büyütün. 2– Sahte yemin renk ve parlaklığını ortama göre seçin. 3– Tekne hızı ve yemin büyüklüğü arttıkça av olan balık da büyüyecektir. 4– Uzun zaman sabit bir seyirde etki olmazsa, yem büyütülür, daha derine bırakılır ve hız arttırılır. 5– Balığın bulunduğu yeri balık bulucudan önce martılar gösterebilir. 6– Balığın yakalanması durumunda hemen tekneye almak için acele etmek kaçmasına sebep olabilir. Bu durumda tekneyi balığa doğru çevirip oltayı sararak boşluğu almak gerekir. Balık gezmek istediğinde ise belli bir noktaya kadar kalama serbest bırakılabilir. Balıkla oynayıp hem avın zevkini çıkarın hem de onu yorun. Yoksa takım kopabilir ve olta malzemeleriniz balıkla beraber gidebilir.
Eğer balıkla başa çıkamıyorsak ancak elden de kaçırmak istemiyorsak avın gözüyle sırt yüzgeci arasına sapladığımız zıpkını şamandırası ile denize bırakıp oltayı kesebiliriz. Av yorulduktan sonra onu güvenle alabiliriz. Kakıç, büyük bir balığı sallasırt yapıp tekneye rahatça çekmek için gerekli bir araçtır.
Big Game Fishing Nerede Yapılır?
Geçmişte o dönemin teknelerinin menzilleri nedeniyle çoğunlukla kıyıya yakın yapılan big game fishing günümüzde kıyıdan daha uzak alanlarda da yapılabilmektedir. Sportif balıkçılık için kullanılan tekneler daha büyük, daha hızlı, daha uzun menzilli hale geldikçe kıyıdan 60 - 70 mil uzaktaki arazilerde büyük av türleri yapılabiliyor.
Günümüzde büyük av balıkçılığı, dünyada tropik ve ılıman kıyılardaki neredeyse tüm limanlardan yapılmaktadır.
Big Game Fishing Tekneleri
Büyük av balıkçılığı, mürettebatı av sahasına götürüp getirmek için yeterli donanım ve menzile sahip bir tekne gerektirir. Bu nedenle genelde zenginlerin tercih ettiği son derece pahalı bir uğraştır.
Çoğunlukla bu iş için deneyimli kaptanların ve uygun donanıma sahip teknelerin kiralanması yoluyla yapılır. Uygun bir teknede, elektronik donanım, takım, yakıt ve diğer sarf malzemeleri, sigorta, bağlama ücreti ve bakım çok önemli olabilir.
Klasik Big Game Tekneleri
Bu teknelerin çoğu, 1920 ve 1930 yılları arasında kademeli olarak geliştirildi ve yardımcı donanımlarla balık tutmak için uyarlandı. Bu tekneler, modern standartlara göre basit görünse de birçok öncü büyük oyun avı yaptı. 1930 ve 1940 yılları boyunca, aralarında John Rybovich ve Ernest Hemingway'in de bulunduğu spor balıkçıları tarafından yenilik ve iyileştirmeler devam etti. Big game balıkçıları daha uzak bölgelerde av aramak istedikçe daha fazla menzil ve hıza ihtiyaç duyuldu. Bu durum daha büyük motorları olan daha büyük teknelerin geliştirilmesine yol açtı. Ancak büyük av balıkçı teknelerinin temel düzeni 1940'ların sonlarından günümüze kadar büyük ölçüde aynı kaldı.
Küçük Sportif Balıkçılık Tekneleri
Sonradan takılabilen motorların geliştirilmesi, birçok big game avı alanının 18 ile 25 fit aralığındaki daha küçük tekneler tarafından kullanılmasını sağladı. Bu tekneler farklı tasarımlara sahip olsa da son yıllarda orta konsollu tekneler, tüm kenarlardan balık tutabilme özelliği nedeniyle popüler hale geldi.
Elektronik Ekipmanlar
Ticari balıkçılık için geliştirilen birçok elektronik teknoloji günümüzde amatör balıkçılar tarafından da kullanılmaktadır. Birçok balıkçı için balık bulucular artık sıradan hale geldi. Günümüzde balık aramayı kolaylaştıran diğer teknolojiler arasında radar, ileri veya yandan taramalı sonar, su sıcaklık sensörleri ve deniz yüzey sıcaklığı uydu görüntüleri de bulunmaktadır.
Big Game Fishing Teknikleri
Trolleme
Bu teknikte balıklar, kalamara veya diğer yem balıklarına benzeyen yapay yemler veya teknenin arkasındaki yemlerle kandırılır. Genellikle birden fazla satırda denge ayakları, hatları daha geniş bir şekilde yaymak için tasarlanmıştır. Denge ayağı halatları yemleri dümen suyundan uzakta daha temiz suya yerleştirir. Böylece balıkların yemleri hedef alması kolaylaşır.
Chumming veya Parçalama
Daha büyük balıkları çekmek için balık parçalarından yapılmış yemleri denize atma uygulamasıdır . Bu tekniğe Avustralya'da berley adı verilir.
Uçurtma balıkçılığı
Big Game balıkçılığı, uçurtma sayesinde birçok bölgede hafif olta takımlarıyla da yapılabilen bir spora dönüştü. Bir balıkçı uçurtması kullanmak, Yelken balığı, Ton Balığı, Yunus balığı (Mahi Mahi), Köpekbalığı, Marlin, Kılıç Balığı ve diğer tüm big game balıkları üzerinde etkilidir. Uçurtmanın ardındaki fikir, daha küçük bir canlı yemin daha hafif takımlarla tekneden uzakta yüzeye yerleştirilebilmesidir. Bu teknikte yem balıkları kaçmak veya daha derine inmek için savaşır ancak uçurtma yemi yerinde tutar. Yemin çırpınışları ve stresi, büyük av balıklarının dikkatini çeker ve saldırmalarını sağlar.
Yırtıcı Balıklar Nasıl Tahmin Edilir? • Orkinos balığı şiddetle çarptığı yemi hızla derine götürmeye başlar, • Kılıçbalığı deniz yüzeyine yakın yatay şekilde sağa sola hızlıca hareket eder. Tekneye yaklaştığında daha fazla direnç gösterir. • Köpekbalığı denizin içinden çekilen ağır bir yüke benzer.
