Bilimsel adı Sciaena umbra, İngilizce adı brown meagre olan eşkina balığı, halk arasında eşkine, mavruşgil ve taş balığı gibi isimlerle bilinir. Eşkina balığı başından çıkan 1–2 cm çapındaki taş nedeniyle halk arasında taş balığı olarak bilinir. Eşkina balığı taşı limonlu suda eritilip içildiğinde böbrek taşların düşmesine sebep olduğuna inanılmaktadır. Ancak bunun bilimsel bir dayanağı yoktur.
Eşkina Balığı Özellikleri
Eşkinanın sırtı, kaya levreğine göre daha kamburdur. Patlıcan moru ve koyu kahverengi vücudu olan balığın sarı veya metalik parıltıları vardır. Anal, karın ve göğüs yüzgeci dikenleri beyaz, kuyruk yüzgecinin alt kenarı siyah renklidir. Eşkina balığının ortalama boyu 30 – 35 santimetre ve ağırlığı 600 – 800 gramdır. En yüksek boyu 80 santimetreye, ağırlığı da 9 kilograma kadar çıkabilen eşkina dolgun ve doyurucu bir balıktır. Beyaz ve çok lezzetli eti olup ekonomik değeri yüksektir. Kabuklu deniz canlıları, kaya balıkları, yumuşakçalar ve eklembacaklılar ile beslenir. Mart ve Ağustos ayları arasında üreme dönemidir.
Tadı levreğe benzeyen eşkina balığının endüstriyel avcılığı yapılamadığı için lokantalarda levrekten sonra gelir. Yıl boyunca avlanabilen eşkina balığının Türkiye'de avı yasayla sınırlanmıştır. Tarım ve Orman Bakanlığı'nın yayınladığı 31/2 numaralı sirküler ile 2007 yılından itibaren bu yasak kaldırılmıştır. Yürürlükte olan "Amatör Sportif Amaçlı Su Ürünleri Avcılığını Düzenleyen 1 ve 2 Numaralı Tebliğ" dahilinde eşkina balığı "diğer türler" sınıfında belirtilmiş ve av limiti 5 kg olarak belirlenmiştir. 15 Ağustos tarihindeki resmi gazetede yayınlanan bilgide tek seferde avlanacak sayı limiti 3 olarak belirtilmiştir.
Eşkina Balığı Nerelerde Yaşar?
Sıcak ve ılıman denizlerin 100 - 150 metreye varan taşlı, kayalık, yosunlu, çamurlu, kumlu ve mercan alanlarında yaşamayı sever. Bütün denizlerimizde bulunan eşkina yerli bir balık türüdür. Yaşadığı bölgeyi sahiplenir ve ömrü boyunca buradan ayrılmaz.
Eşkina Balığı Faydaları Nelerdir?
Eşkina balığı protein ve omega 3 bakımından zengin olup özellikle gelişim çağında olan çocuklar için yararlıdır. İçeriğinde bulunan demir ile kansızlığa da iyi geldiği bilinmektedir.
Eşkina kalsiyum, fosfor, iyot, demir ve selenyum gibi mineraller ile A, D, E, B12, B2 ve B3 vitaminleri içerir. Bu vitamin ve mineraller sayesinde bağışıklık sistemini destekleyerek hastalıklara karşı vücut direncini arttırır. Yüksek protein içeriğinden dolayı hücre ve dokuların yenilenmesini, cildin güzelleşmesini, vücudun ihtiyaç duyduğu enerjinin karşılanmasını sağlar.
Eşkina balığı yenebilen, tadı levreğe benzeyen, bol etli ve lezzetli bir balıktır. Her türlü pişirme tekniğine uygun olan ender balıklardan biridir. Pilakisi, ızgarası, buğulaması, güveci ve tavası yapılabilir. Ayrıca her türlü fırında pişirme usulüne de uygundur. Beyaz ve diri eti sayesinde balık çorbası yapımında da kullanılabilir.
Eşkina Balığı Nasıl Avlanır?
Olta, ağ ve zıpkınla avlanabilen eşkina balığı için dalyan en etkili yöntemdir. Dalyanla avlanma yapılan bölgelerde sayısı son derece düşer. Bir kota dahilinde avlanabilir ancak yine de ticari olarak değerlidir ve balıkçılarda kolayca bulunur. Balıkçılık piyasasında kaya levreği, taş levreği, taş balığı gibi isimleri vardır.
Mayıs ayının başlarından itibaren akşam saatlerinde av veren, göç etmeyen, havaların ısınması ile kıyılayan, soğuk havalarda derin sulardaki kayalara çekilen, denizlerimizin yakışıklığı balığıdır. Avcılığı zor ancak son derece zevklidir. Kayalık bölgelerde yaşadığı için avcılığı şamandıralı takım ile yapılır. Kışa doğru yağlanarak lezzeti arttığı için ekim ayından sonra avlanması daha iyidir. Avlanma havanın kararmasından sabahın ilk ışıklarına kadar sürer. Avlanmada ışık takılabilen, 20-30 gram çekerli, şamandıralı takım olması yeterlidir. Boru kurdu ve karidese benzeyen bir canlı olan teke yem olarak kullanılabilir. Kullanılan yemin canlı olması gerekir, eğer ölü olursa yakalama şansı azalır. Çok yem takılması şansınızı etkilemez, çünkü eşkina kurnaz bir balıktır.
Sürü halinde yaşayan eşkina balıklarında sürüye dişiler hakimdir. Üreme dönemlerinde büyük sürüler halinde toplanır ve kumlu zeminlere yumurtalarını bırakırlar. Eşkina yumurtaları birçok balığın iştahını kabarttığından diğer balıkları mıknatıs gibi çeker.
