Orkinos (ton) balığı uskumrugiller (Scombridae) familyasından büyük ve lezzetli bir balık türüdür. Orkinos türleri Thunnus, Euthynnus ve Katsuwonus cinslerinden oluşur. Boyu 4.3 metreye, ağırlığı 800 kilograma ulaşabilen ışınsal parlak yüzgeçli bir balık türüdür.
Etçil bir balık olan orkinos balığı vücut yapılarına göre saatte 70 ile 75 km gibi büyük hızlara ulaşabilir. Sardalya, hamsi, tirsi, uskumru, palamut, lüfer gibi diğer küçük balıkları yer. Vücutları ön kısmı büyük, arkaya doğru incelen oval bir yapıya sahiptir. Vücudun üst kısmı koyu mavi veya siyah, yanları gümüşi beyaz, kuyruk yüzgecinin kenarı beyaz renklidir. Karın yüzgeci arasında sarkan iki et parçası bulunur. Bu et parçaları "Orkinos memeli midir?" sorusunu akıllara getirse de Orkinos memeli değil bir balıktır. Orkinos doğurarak değil yumurtlayarak çoğalır. Haziran, Temmuz, Ağustos ayları üreme dönemleridir ve bir milyona yakın yumurta bırakabilirler.
Orkinos (Ton) Balığı Nasıl Avlanır?
Orkinos (ton) balığı özel olta iğnelerine tüy veya bitki liflerinden yapılmış yalancı yemler ya da canlı sardalya balıkları bağlanarak sabit oltalarla avlanabilir. Bu tip avlar ancak yaklaşık 20-25 metre uzunluğundaki orkinos tekneleri ile yapılır. Bu teknelerin motorları güçlü ve oldukça hızlı gitmeye müsaittir. Bu teknelerde yem olarak kullanmak için canlı sardalya havuzları ve soğuk hava depoları da bulunur. Amatör balıkçılar genelde motorlarının arka güvertesinde döner koltuğa oturarak, makaralı oltayla bir spor olarak bu güçlü balıkları avlarlar. Çoğu zaman orkinos (ton) balığı için denizlere atılan ağlara diğer deniz canlıları da takılmakta ve sebepsiz yere ölmektedirler. Bu durum maalesef denizlerdeki hassas dengenin bozulmasına yol açabilmektedir.
Orkinos (Ton) Balığı Nerede Yaşar?
Bazı orkinos (ton) balığı çeşitleri tropik, subtropik suları tercih etse de genelde ılıman sularda yaşarlar. Orkinos (ton) balığı ömrü 40 ile 50 yıl civarına ulaşabilir. Göçmen bir balık türü olan orkinos (ton) balığı genellikle derin sularda yaşar. Bilinen en uzun mesafeli orkinos (ton) balığı göçü ABD - Japonya arasında kayıtlara geçmiştir. Zaman zaman Akdeniz'de de ton balığına rastlanır.
Orkinos (Ton) Balığı Yenir mi?
Orkinos (Ton) balığı, kemikli yapısı ve etinin kalitesi nedeniyle konservecilikte kullanılan bir balıktır. Bunun yanı sıra sushi ve sashimi gibi yöresel Japon lezzetlerinin temel malzemesi oldukları için aşırı avlanmayla karşı karşıyadırlar.
Orkinos (Ton) Balığı Nesli Tükeniyor mu?
Orkinos (Ton) balığı nesli, aşırı avlanma nedeniyle tükenme tehlikesi altındadır. En bilinen türleri sarıkanat orkinos, güney mavi yüzgeçli orkinos, çizgili orkinos, uzun kanat orkinos ve kocagöz orkinos gibi türleridir. Günümüzde en çok yakalanan ve tüketilen kocagöz orkinos ve sarıkanat orkinos türleri risk altındadır. Özellikle son yıllarda popülerliğinden olumsuz etkilenen bir tür olan güney mavi yüzgeçli orkinosların aşırı avlanması nedeniyle neslinin tükenme ihtimali daha yüksektir. Bu durum günümüzde onlarca sivil toplum örgütünü harekete geçirmiştir.
