Trakonya Balığı Nedir?
Trakonya balığı (Trachinus draco), sıcak ve ılıman denizlerde yaşayan, dip balıkları arasında yer alır. Bu balık türü, Akdeniz, Ege ve Karadeniz’de yaygındır. Trakonya balığı, genellikle kumlu ve çamurlu zeminlerde bulunur ve yüzgeçlerinde bulunan zehirli dikenleri ile bilinir.
Trakonya Balığı Özellikleri Nelerdir?
Trakonya balığı, ince ve uzun bir yapıya sahiptir. Vücudu sarımsı kahverengi ve üzerine siyah çizgiler bulunmaktadır. Trakonya balığının ortalama boyu 25 cm' dir. Maksimum uzunluğu 53 cm, maksimum ağırlığı 1,9 kilogram olabilir.
Trakonya balığı Marmara, Ege ve Akdeniz'de görülen çok zehirli bir balık türüdür. Trakonya, çarpan balık ve dragon balığı olarak da bilinir. Ülkemizde bilinen en zehirli balık türü olan Trakonya balığına birlikte bakalım.
Trakonya balığının omurgasında ve sırtında kuyruğa doğru hafif bükük zehirli dikenler bulunur. Trakonya balığının dikenleri kılıfa benzer bir yapıyla kaplıdır. Kılıfın yırtılması durumunda vücudundan zehir sızar.
Ağzı yukarıya doğru eğimli ve gözleri oldukça diktir. Yassı bir balıktır. Alt çenesi üst çenesinden uzun, kafa kısmı düz ve büyüktür. Gözlerinin kenarlarında da diken bulunur. Üreme dönemi Haziran ayından Ağustos ayına kadar sürer. Trakonya balığı yumurtlayarak ürer ve yumurtlamak için ılıman suları tercih eder.
Trakonya Balığı Zehirli midir?
Evet, trakonya balığı zehirlidir. Bu balığın sırtında ve solungaç kapaklarında zehirli dikenler bulunmaktadır. Bu dikenlere temas edilmesi durumunda zehir, ciddi ağrılara ve şişmelere yol açabilir. Zehirlenme durumunda yapılması gerekenler:
Sıcak Su: Zehirlenen bölgeyi sıcak suya sokmak ağrıyı azaltabilir.
Tıbbi Yardım: Zehirlenme belirtileri ciddi ise hemen bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
Trakonya Balığı Yenir mi?
Trakonya balığı, zehirli dikenlerine rağmen yenilebilir bir balıktır. Ancak, dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır:
Temizleme: Trakonya balığı, temizlenirken çok dikkatli olunmalıdır. Zehirli dikenlerine temas edilmemeli ve dikenler dikkatlice çıkarılmalıdır.
Pişirme: Trakonya balığının eti lezzetlidir ve farklı pişirme yöntemleri ile tüketilebilir. Izgara, fırın veya tava yöntemleri ile pişirilebilir.
Trakonya balığı, protein, omega 3, A vitamini, D vitamini, K vitamini, B vitaminleri, kalsiyum, iyot, potasyum ve fosfor bakımından zengindir.
Trakonya Balığı Nerede Yaşar?
Trakonya balığı, ılıman denizlerde genellikle 1-30 metre derinliklerde kumlu, çamurlu ve çakıllı zeminlerde yaşar. Ancak 1-150 metre derinlikler arasında da bulunabilir.
Trakonya balığı Türkiye'de bütün denizlerde görülmektedir. Dünyada ise Doğu Atlantik Okyanusu, Kuzey Denizi ve Avrupa kıyı bölgelerinde bulunan bu balık Akdeniz'in en zehirli balıklarından biridir.
Norveç’ten Fas’a kadar tüm okyanus kıyısı boyunca trakonya balığına rastlanabilir. Ülkemiz denizlerinde trakonya balığının üç türü yaşamaktadır. Bu türler küçük vücut farklılıkları dışında hemen hemen birbirlerine benzemektedir.
Trakonya Balığı Ne Yer?
Trakonya balığı, küçük omurgasız canlılar ve balıklar ile beslenir. Avını yakalamak için kumun içine çok iyi gizlenen bu balıklar gece boyunca avlanır.
Trakonya Balığı Ne Kadar Yaşar?
Trakonya balıkları ortalama 12 yıl kadar yaşarlar.
Trakonya Balığı Sokması Sonrası İlk Müdahale Nasıl Yapılır?
Trakonya balığı kendisini kuma gömerek avını bekler, bu yüzden insanlar için büyük bir tehlike yaratır. Çıplak ayakla denize giren kişi trakonya balığına basarsa sokması nedeniyle dayanılmaz acılarla kıvranır.
Trakonya balığının özellikle yüzgeç ve sırt bölümündeki zehirli dikenlere temas etmeniz durumunda ağrılar artış göstermeden hızlı bir şekilde müdahalede bulunmalısınız. İlk olarak temas bölgesi kontrol edilip diken varsa cımbız yardımı ile çıkarılmalıdır. Dikene temas eden yer tuzlu su ile yıkanmalı ve zehrin dışarı çıkmasına yardımcı olunmalıdır. Tatlı su ile yıkanmamalıdır. Dikenin battığı yeri sıkarak bölgedeki zehirli kanı dışarı atmalı ancak ağzınızla kanı emmeye çalışmamalısınız. Ardından sokulan yaralı bölgeyi sirkeye batırıp bekletmek de fayda gösterecektir. Yapılan ilk müdahalenin ardından en yakın sağlık kuruluşuna gitmek en sağlıklı çözümdür.
Yara açık bırakılmalı ve drenajını sağlamak için bant veya dikiş ile kapatılmamalıdır. Yarayı kapatmak enfeksiyon kapma riskini artırır. Antibiyotik kullanımı tartışmalıdır, ancak enfeksiyon olasılığı nedeniyle önleyici antibiyotikler verilebilir. Trakonya sokması için herhangi bir panzehir mevcut değildir. Trakonya zehri içerisindeki proteinler 45 - 50 derecelik sularda özelliğini yitirirler. Bu nedenle zehirlenen bölgenin sıcak su ile bolca yıkanması oldukça etkilidir.
Trakonya Balığı Sokması Belirtileri Nelerdir?
Trakonya balığı tehdit algılamadığı sürece kasıtlı olarak insanlara saldırmaz. Denizde yüzen insanlar kuma gömülü olan bu balığa bastıklarında zehirlenme durumu yaşanır. Balığın zehrini bulaştırdığı diğer durum ise dikkatsiz balık avcılığıdır. Balıkçılar genelde ağdaki balıkları temizlerken trakonya balığına denk gelirler.
Trakonya balığının zehrinde “Dracotoksin" isimli etken madde bulunur. Balığın dikenleri deriyi delebilecek kadar güçlüdür. Sokmanın acısı anlıktır ancak zamanla tüm bölgeye yayılır. Ağrı genelde 30 dakikada zirveye ulaşır ve 24 saatte geçer. Ancak günlerce de devam edebilir. Sokulma bölgesinde 6 ile 12 saatlik bir süre boyunca kızarıklık, morarma ve yanma hissi görülür. Etkilenen uzuvda bir hafta kadar şişme olabilmektedir.
Trakonya sokmasının belirtileri baş ağrısı, terleme, ateş, titreme, nöbet, bayılma, mide bulantısı, düşük tansiyon, düzensiz kalp atışı, göğüs ağrısı, düzensiz nefes alma, nefes almada zorluk, felç ve konuşma kaybı gibi ciddi travmalara kadar çeşitlilik gösterir. Yaygın olmasa da kişinin alerjik durumuna göre zehirden kaynaklı ölüm meydana gelebilir. Bazen delinme yerinde iyileşmesi aylar süren yara oluşabilir. Trakonyalar su dışında uzun süre hayatta kalabilir ve zehir balığın ölmesi durumunda bile saatlerce aktif olabilir.
Trakonya Sokmasını Önlemek İçin Neler Yapılmalı?
Trakonya, kumlu çamurlu diplerde yaşadığından, kıyıda yüzmeye giderken ayaklarınızı sürterek yürümeniz balığın ses ve durumdan rahatsız olarak uzaklaşmasını sağlar. Sadece trakonya balığından değil, birçok deniz canlısından bu sayede kurtulabilirsiniz.
Dalgıçlar bu balıklarla temastan veya onlara yaklaşmaktan kaçınmalıdır.
Trakonya zehri saatlerce aktif kalabileceği için ölü balıkların çevresinde dikkatli olmalı ve elinize almamalısınız.
Trakonya Balığı Nasıl Avlanır?
Trakonya balığının herhangi bir ticari değeri olmadığı için koruma altındaki balık türleri arasında yer almasa bile av balığı olarak görülmez. Genelde başka balıklar avlanırken tesadüfen yakalanır. Bazı balıkçılar trakonya balığını daha yakından görebilmek için ava çıkabilirler. Avlanması oldukça güç bir balıktır. Trakonya balığı yakalamak isteyen balıkçılar çoğunlukla sahte yem ve spin olta takımları kullanır.
Sonuç
Trakonya balığı, zehirli dikenlerine rağmen dikkatli temizlendiğinde ve pişirildiğinde yenilebilir bir balıktır. Sağlık açısından dikkat edilmesi gereken noktalar göz önünde bulundurularak tüketildiğinde, lezzetli ve sağlıklı bir seçenek olabilir. Trakonya balığı ve diğer balık türleri hakkında daha fazla bilgi için blogumuzu takip edin ve en güncel makalelerden haberdar olun.
Bu makale ile trakonya balığı hakkında merak edilen tüm sorulara yanıt bulabilir ve doğru bilgilere ulaşabilirsiniz.
